Η Γ Υ Ν Α Ι Κ Α Σ Τ Ο Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ο ΜΥ Θ Ο, Η Δρυόπη

Η Γ Υ Ν Α Ι Κ Α Σ Τ Ο Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Ο ΜΥ Θ Ο Η Δρυόπη από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ- ΙΣΤΟΡΙΚΑ: Οι Δρύοπες αρχικά κατοικούσαν στην περιοχή ανάμεσα στα βουνά Οίτη και Παρνασσός, μία άγονη γη που ήταν γνωστή ως Δρυοπίς, λόγω των πολλών δρυών που είχε. Οι οικισμοί των Δρυόπων διατηρήθηκαν μέχρι που εμφανίστηκαν στον ελληνικό χώρο τα πρώτα καθαυτό ελληνικά φύλα. Η ακμή του πολιτισμού τους τοποθετείται γύρω στα 1300 π.Χ.. Κατά τη Μυθολογία, οι Δρύοπες εκδιώχθηκαν από τη Δρυοπίδα από τον Ηρακλή και τους γειτονικούς Μαλιείς, που κατέλαβαν την οχυρωμένη πόλη τους στον Παρνασσό1. Κατά τον μύθο, στην Τραχινία η Διηάνειρα βοήθησε τον Ηρακλή πολεμώντας στο πλευρό του κατά των Δρυόπων και πληγώθηκε στο στήθος. Στη συνέχεια οι Δρύοπες εποίκισαν την Ηπειρο, όπου μία περιοχή επίσης ονομαζόταν Δρυοπίς. Εκδιώχθηκαν όμως και από εκεί, από τους Δωριείς. Τελικά μετανάστευσαν προς τα νότια και εγκαταστάθηκαν στην Εύβοια και τις Κυκλάδες. Κοντά στο γεωγραφικό κέντρο της νήσου Κύθνου υπήρχε αρχαία πόλη με το όνομα Δρυοπίς, ενώ ο Ηρόδοτος2 απέδιδε το όνομα σε ολόκληρη την Κύθνο. Κατά τη μυθολογία, όσοι Δρύοπες κατέφυγαν στην Πελοπόννησο προσέπεσαν ως ικέτες στον βασιλιά Ευρυσθέα, ο οποίος τους έδωσε την αργολική πόλη Ασίνη. Οι ίδιοι οι Δρύοπες ίδρυσαν από μόνοι τους τη Νεμέα και τη Δρυόπη Τροιζηνίας. Ο Παυσανίας3 μας πληροφορεί ότι αυτή η μετανάστευση έλαβε χώρα κατά την «τρίτη γενεά», όταν βασιλιάς των Δρυόπων ήταν ο Φύλας (1320 π.Χ) ο οποίος είχε Αρκαδική καταγωγή. Οι ίδιοι οι Δρύοπες θεωρούσαν ότι ο Δρύωψ ήταν ο μυθικός γενάρχης τους και πρώτος τους βασιλιάς στην Οίτη. Για να τον τιμήσουν, οι Δρύοπες είχαν ιδρύσει ένα ιερό με το άγαλμά του στην Ασίνη της Αργολίδας και κάθε δύο χρόνια τελούσαν προς τιμή του μία μυστικιστική εορτή, ενώ παράλληλα τιμούσαν και τη θυγατέρα του, Δρυόπη. Στους Δρύοπες αποδίδεται η ανέγερση των Δρακόσπιτων, 23 μεγαλιθικών μνημείων που βρίσκονται μόνο στη νοτιοανατολική Εύβοια, το τμήμα δηλαδή του νησιού όπου εγκαταστάθηκαν οι Δρύοπες. Η ΔΡΥΟΠΗ: Η Δρυόπη ήταν κόρη του βασιλιά Δρύοπα [στη χώρα των Δρυόπων] και ήταν επιφορτισμένη με το καθήκον να φυλάει τα κοπάδια του πατέρα της στις πλαγιές του όρους Οίτη. Οι Αμαδρυάδες Νύμφες την προσέλκυσαν στις συντροφιές τους και της δίδαξαν τους χορούς και τα τραγούδια που άρεσαν στους θεούς. Ο ΑΠΟΛΛΩΝ: Σε αυτό το περιβάλλον την είδε ο θεός Απόλλων και την ερωτεύθηκε. Για να την προσεγγίσει, μεταμορφώθηκε σε χελώνα! Οι κόρες διασκέδασαν με το ζώο και τελικά η Δρυόπη το μετέφερε στο ανάκτορο του πατέρα της, του Δρύοπα. Ο Απόλλων, μόλις βρήκε την κατάλληλη ευκαιρία, μεταμορφώθηκε από χελώνα σε φίδι και έσμιξε με την τρομαγμένη κόρη. Εκείνη φοβισμένη για μέρες δεν είπε λέξη στους γονείς της. Παντρεύτηκε, μάλιστα, όσο πιο γρήγορα γινόταν τον Ανδραίμονα, τον γιο του Οξύλου. Από τον γάμο αυτό γεννήθηκε ο Άμφισσος, του οποίου πραγματικός πατέρας ήταν φυσικά ο Απόλλων. Ο Άμφισσος αρφότερα έκτισε την ομώνυμη πόλη [Άμφισσα], δίνοντας έτσι και σ΄αυτή την πόλη μια θεϊκή καταγωγή! ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ: Μια μέρα πολλά χρόνια μετά, όταν η Δρυόπη πήγε να θυσιάσει στις Αμαδρυάδες, κοντά σε ένα ναό του Απόλλωνα που είχε ιδρύσει ο γιος της, εκείνες, από εξαιρετική εύνοια και φιλία απέναντί της, τη σήκωσαν στα πέπλα τους και την πήραν για πάντα μαζί τους. Εκεί όπου έγινε αυτό υψώθηκε μία τεράστια λεύκα, ενω μια πηγή ξεπήδησε από το έδαφος. Η ΟΒΙΔΙΑΚΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ: Ο Οβίδιος, στις “Μεταμορφώσεις” του, αναφέρει μία παραλλαγή, κατά την οποία η Δρυόπη, όταν ακόμα ο Άμφισσος ήταν μικρό παιδί, πήγε στο βουνό κοντά σε μία λίμνη με κρυστάλλινο νερό. Επιθυμούσε, λέει ο μεγάλος Λατίνος συγγραφέας, να θυσιάσει στις Νύμφες, αλλά είδε ένα δέντρο με υπέροχα άνθη, από τα οποία έκοψε μερικά για να τα δώσει στον Άμφισσο. Δεν γνώριζε ότι το δέντρο αυτό ήταν η μεταμόρφωση της Λωτίδας4. Τότε, είδε να τρέχει αίμα από τα κλαδιά του δέντρου. Η Λωτίς από τον θυμό της μεταμόρφωσε τη Δρυόπη σε ένα δένδρο όμοιο με τον εαυτό της. Το περιστατικό αυτό το είδαν από μακριά μερικά κορίτσια. Όταν αυτές από απερισκεψία το διηγήθηκαν σε άλλους μεταμορφώθηκαν και αυτά σε πεύκα. Αξίζει να σημειωθεί πως ο Βιργίλιος, στην Αινειάδα του, αναφέρει μία άλλη Δρυόπη, που αγαπήθηκε από τον Φαύνο. ΠΑΡΑΘΕΜΑ: Η Δρυόπη, από τον Αντωνίνο Λιβεράλι [Μεταμορφώσεων Συναγωγή]. “Ἱστορεῖ Νίκανδρος Ἑτεροιουμένων α'. Δρύοψ ἐγένετο Σπερχειοῦ παῖς τοῦ ποταμοῦ καὶ Πολυδώρης μιᾶς τῶν Δαναοῦ θυγατέρων. οὗτος ἐβασίλευσεν ἐν τῇ Οἴτῃ καὶ θυγάτηρ αὐτῷ μονογενὴς ἐγένετο Δρυόπη καὶ ἐποίμαινεν αὐτὴ τὰ πρόβατα τοῦ πατρός· ἐπεὶ δὲ αὐτὴν ἠγάπησαν ὑπερφυῶς ἁμαδρυάδες νύμφαι καὶ ἐποιήσαντο συμπαίκτριαν ἑαυτῶν, ἐδίδαξαν ὑμνεῖν θεοὺς καὶ χορεύειν. ταύτην ἰδὼν Ἀπόλλων χορεύουσαν ἐπεθύμησε μιχθῆναι. καὶ ἐγένετο πρῶτα μὲν κλεμμύς, ἐπεὶ δ' ἡ Δρυόπη γέλωτα μετὰ τῶν νυμφῶν καὶ παίγνιον ἐποιήσατο τὴν κλεμμὺν καὶ αὐτὴν ἐνέθετο εἰς τοὺς κόλπους, μεταβαλὼν ἀντὶ τῆς κλεμμύος ἐγένετο δράκων. καὶ αὐτὴν κατέλειπον αἱ νύμφαι πτοηθεῖσαι· Ἀπόλλων δὲ Δρυόπῃ μίγνυται, ἡ δὲ ᾤχετο φεύγουσα περίφοβος εἰς τὰ οἰκία τοῦ πατρὸς καὶ οὐδὲν ἔφρασε πρὸς τοὺς γονεῖς. ἐπεὶ δ' ἔγημεν αὐτὴν ὕστερον Ἀνδραίμων ὁ Ὀξύλου, γεννᾷ παῖδα ἐξ Ἀπόλλωνος Ἄμφισσον. οὗτος ἐπεὶ τάχιστα ἠνδρώθη, ἀνὴρ ἐγένετο πάντων κρατῶν καὶ ἔκτισε παρὰ τὴν Οἴτην πόλιν ὁμώνυμον τῷ ὄρει καὶ τῶν ἐκεῖ τόπων ἐβασίλευεν. ἱδρύσατο δὲ καὶ Ἀπόλλωνος ἱερὸν ἐν τῇ Δρυοπίδι. καὶ εἰς τοῦτο παρ<ι>οῦσαν τὸ ἱερὸν Δρυόπην ἥρπασαν Ἁμαδρυάδες νύμφαι κατ' εὐμένειαν καὶ αὐτὴν μὲν ἀπέκρυψαν εἰς τὴν ὕλην, ἀντὶ δ' ἐκείνης αἴγειρον ἀνέφηναν ἐκ τῆς γῆς καὶ παρὰ τὴν αἴγειρον ὕδωρ ἀνέρρηξαν, Δρυόπη δὲ μετέβαλε καὶ ἀντὶ θνητῆς ἐγέντο νύμφη. Ἄμφισσος δὲ ἀντὶ τῆς πρὸς τὴν μητέρα χάριτος ἱερὸν ἱδρύσατο νυμφῶν καὶ πρῶτος αγῶνα ἐπετέλεσε δρόμου· καὶ ἔτι νῦν οἱ ἐπιχώριοι τὸν ἀγῶνα διαφυλάσσουσι τοῦτον· γυναικὶ δ' οὐχ ὅσιον παρατυχεῖν, ὅτι Δρυόπην ἀφανισθεῖσαν ὑπό νυμφῶν δύο παρθένοι τοῖς ἐπιχωρίοις ἐδήλωσαν, πρὸς ἅς ἐχαλέπηναν αἱ νύμφαι καὶ αὐτὰς ἀντὶ παρθένων ἐλάτας ἐποίησαν”. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Αντωνίνος Λιβεράλις, Μεταμορφώσεων Συναγωγή, 32.